به گزارش باشگاه در و پنجره و نما
به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، اینک 2 سال از حادثه آتش سوزی و فروریختن یکی از ساختمان های مرکز شهر تهران می گذرد، سانحه ای تلخ که هیچ گاه از خاطره شهروندان پاک نشد. آتش سوزی ساختمان 54 ساله پلاسکو ساعت ها طول کشید تا سبب تخریب کامل این ساختمان شود. شوک این حادثه به قدری عمیق بود که مردم ساعت های متمادی در نزدیکی محل سانحه ایستاده بودند و از لحظه های تخریب پلاسکو فیلم می گرفتند و تا روزهای زیادی درباره آن صحبت می کردند و فیلم آن را به یکدیگر نشان می دانند تا شاید بتوانند این حادثه را باور کنند.
برخی از مسوولان از زمانی که بخشی از پلاسکو تخریب شد در آن منطقه حضور داشتند و آواربرداری و امدادرسانی را دنبال می‌کردند. آتش نشانان نیز از همان ساعت های نخستین در محل حادثه بودند. شهادت 16تن از نیروهای آتش نشانی از جمله لحظه های غم انگیزی بود که همیشه در خاطر مردم باقی خواهد ماند. عملیات نجات و آواربرداری به مدت 9 روز طول کشید و امروز دومین سالگرد تخریب این ساختمان و شهادت آتش نشانان و از میان رفتن سرمایه و دارایی کسبه پلاسکو است.
فاجعه هولناک پلاسکو با وجود لطمه ها و تلفات گسترده جانی و مالی، هشدار تکان‌دهنده و آینه عبرتی شد تا مسوولان و مردم بدانند تکرار چنین فجایع انسانی و مالی هر لحظه در کمین ساختمان ها و سازه های شهری است و خسارت های میلیاردی به بار خواهد آورد. پیامدهای کتمان‌ناپذیر این حادثه دردناک آشکار کرد که سازمان‌های عمومی عریض و طویل از نظر امدادرسانی و اطفای حریق و به طور کلی تجهیزات ایمنی تا چه میزان با کمبود روبرو هستند و امکانات آنها به روز نیست و در مدیریت کلان‌شهری مانند تهران از منظر ایمن‌سازی بافت‌های قدیمی و امدادرسانی تا چه اندازه ضعیف عمل شده است. آتش‌سوزی و تخریب کامل ساختمان پلاسکو، شکل سوم تهدید پایتخت از ناحیه حوادث ساختمانی، ناشی از ضعف ایمنی ساختمان‌های مهم در برابر حریق را نشان می‌دهد، طوری که اکنون به اعتقاد کارشناسان، پایتخت از نواحی مختلف به شهری پرخطر به لحاظ ایمنی شهروندان، بناها و... تبدیل شده است.
** اصلاح شرایط ساختمان های قدیمی و ایمن سازی ساختمان های نوساز
آتش‌سوزی در همه کشورها رخ می‌دهد. آنچه اهمیت دارد میزان آمادگی در برابر حوادث و توانایی در کاهش شدت حوادث و پیشگیری از بروز فاجعه ملی است. اصلاح شرایط ساختمان‌های قدیمی و ایمن‌سازی ساختمان‌های نوساز در همه کشورها صورت می پذیرد اما میزان رعایت این اصول بیش از آنکه به میل و اراده مالکان گذارده شود جزو لاینفک قوانین کشورها است. تمامی جوامع پیشرفته از اهرم‌هایی برای اجرای اصول ایمنی پیشگیری از آتش سوزی و فجایع ناشی از آن استفاده می‌کنند اما در ایران فرایند ساخت و ساز و ساختمان سازی با چالش ریشه‌ای روبرو است و با وجود برخی نظارت ها بر ساخت و سازها که در ظاهر وجود دارد اما در عمل ساختمان های با کیفیت مطلوب وجود ندارد. پس ضرورت دارد تا بر نحوه ساختار و تولید سازه در کشور توجه بیشتری شود. صلاحیت دست‌اندرکاران واقعی ساخت و ساز به وسیله هیچ مرجعی بررسی نمی شود که چقدر با مقررات ملی ساختمان آشنا هستند و در حرفه خود مهارت دارند و در این ارتباط چقدر مسوولیت پذیرند.
**ایجاد تشکیلاتی نظام مند برای ساخت وسازهای اصولی
برای ساماندهی به ساخت و ساز در کشور می بایست افراد غیرمتخصص و ناکارآمد را از فرآیند ساختمان سازی کنار گذاشت و کار را به صورت تشکیلاتی و نظام مند انجام داد و با واگذار کردن امر ساخت و ساز به تشکل های فنی بر نحوه اجرای این شرکت ها به طور دقیق نظارت کرد. شهروندان در یک نظام ساخت و ساز منطقی و پیشرفته به یک مرجع و تشکل صنفی مراجعه می کنند و آنها مرحله به مرحله فرد را در انجام دادن کارهایشان یاری می رسانند و این شرکت‌ها با تعرفه های برابر و یکسان، امور مربوط به ساخت و ساز را به شهروندان ارایه می دهند و با بهره گیری از ایده و نظر افراد متخصص و ماهر، طرح های ساختمانی مختلف را به مرحله اجرا در می آورند.
در همین ارتباط «عبدالکریم حسین زاده» عضو کمیسیون عمران مجلس درباره وضعیت ساختمان‌های فرسوده تجاری به ویژه در کلان شهرها از جمله تهران، می گوید: «اگر اقدامات اساسی برای مقاوم سازی یا بازسازی و نوسازی ساختمان‌های فرسوده در پایتخت نشود، احتمال تکرار فاجعه دردناک ساختمان پلاسکو وجود خواهد داشت. نباید تنها پس از وقوع حادثه اظهار ندامت کنیم، ما در زمینه حادثه دلخراش پلاسکو شاهد شهادت آتش نشانان عزیز بودیم که دل تمام مردم کشورمان را به درد آورد، بنابراین نباید با عدم رفع معضلات بافت‌های فرسوده شاهد تکرار فاجعه پلاسکو در ساختمان های فرسوده مشابه باشیم. براثر وقوع حادثه پلاسکو بسیاری از افراد شغل خود را از دست دادند بنابراین ما اکنون هشدار می‌دهیم که اگر فکر اساسی برای ساختمان های فرسوده به ویژه در کلان شهری همچون تهران نشوند، متاسفانه تکرار حادثه پلاسکو دور از ذهن نخواهد بود. نباید حادثه ای همچون پلاسکو فراموش شود اما متاسفانه پس از مدتی گویا این حادثه بسیار تلخ فراموش شده است و این در حالی است که ساختمان های مشابه با وضعیت ساختمان پلاسکو می بایست شناسایی شوند تا بتوان از تخریب ساختمان های که ساختار فرسوده دارند در کشور جلوگیری به عمل آید.»
**پلاسکو نتوانست زنگ‌های هشدار را به صدا درآورد
تمامی دستگاه‌ها باید ملزم به اجرای قوانین و نظارت باشند که در این میان شهرداری با قدرت اجرایی که دارد می تواند نقش موثری در ایمن سازی ساختمان‌ها ایفا کند اما مشکل اینجاست که هر سازمانی، ساز خود را می‌زند.
در همین ارتباط «اقبال شاکری» رییس کمیته فنی پلاسکو در شورای شهر، با بیان اینکه متاسفانه فروریزش ساختمان پلاسکو نتوانست زنگ‌های هشدار را آنگونه که باید و شاید به صدا در بیاورد، گفته است: «عدم هماهنگی سازمان‌ها و ارگان‌ها که مسوولیت اولیه در حوزه ایمنی دارند، نداشتن دستورالعمل قطعی که باید در زمان حادثه چه کرد و همچنین نبود مسوول واحد در این زمینه که تصمیم قطعی و نهایی را بگیرد سبب شد که نتوان از حادثه پلاسکو درس عبرتی برای سایر ساختمان‌ها ساخت چرا که در حال حاضر شهرداری، دادستانی، وزارت کار، وزارت شهرسازی و ... در این ماجرا نقش دارند اما هماهنگ کننده موثری که بتواند همه دستگاه‌ها را پای خط بیاورد وجود ندارد.»
** فرجام سخن
حادثه غمبار آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو نشان داد تهران مستعد تکرار حوادثی تلخ از این جنس است که می توان با واقع‌بینی مسوولان نسبت به آنچه از این آتش‌سوزی به ثبت رسید، احتمال بروز رخدادهای مشابه را کاهش داد. در این راستا، مهم ترین اصل، مقاوم سازی ساختمان های موجود و تاسیسات است تا به این طریق بتوان با جلوگیری از خرابی ساختمان ها، جان شهروندان را حفظ کرد و این مهم نیاز به همکاری همه جانبه دستگاه ها همچون شهرداری، نظام مهندسی ساختمان و وزارت راه وشهرسازی دارد.
پژوهشم**9117**2002**9131
