به گزارش باشگاه در و پنجره و نما
عراق، بازار مهمی برای صادرات ایران است. از سال2003 پس از اینکه حمله آمریکا باعث شد عراق درگیر جنگ داخلی شود، این کشور در امور بسیاری، از مواد غذایی و ماشین‌آلات گرفته تا برق و گاز طبیعی، به ایران وابسته شد. حال تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیز اهمیت بازار عراق را برای شرکت‌های ایرانی دوچندان کرده است. به‌گونه‌ای که وزیر امورخارجه کشورمان به منظور تعمیق روابط اقتصادی-بازرگانی و همچنین رایزنی‌های سیاسی هفته جاری به عراق سفر می‌کند.
بازسازی عراق و صادرات کالا به این کشور جنگ‌زده از موضوعات مهمی است که این روزها در عرصه اقتصادی کشورمان مطرح می‌شود؛ بازسازی‌ای که گفته می‌شود ایران به‌دلیل حمایت‌های بی‌دریغ از محور مقاومت و مبارزه با گروه‌های تروریستی داعش می‌تواند نقش نخست در عرصه مهندسی و اقتصادی این کشور را ایفا کند.
همچنان‌که صادرات محصولات ایران به عراق رتبه نخست را دارد و حتی توانسته صاحب مراکز توزیع کالا در این کشور هم باشد و آن‌گونه که دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفته آمار صادرات 6ماهه نخست سال جاری به کشور عراق رشدی چشمگیر نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته داشته است، تاجایی‌که ایران را پس از چین به دومین شریک تجاری کشور عراق تبدیل کرده است.
آقای «حسن دانایی‌فر»، سفیر پیشین ایران درعراق که این روزها مدیریت توسعه روابط ایران در عراق و سوریه را برعهده دارد، از افزایش صادارت ایران به عراق تا میزان 12میلیارد دلار خبر داده و به «صبح‌نو» گفته بود، اگر رقم انرژی را در کنار آن قرار دهیم از این میزان هم عبور خواهد کرد. به گفته وی، این رقم در سال گذشته بیش از 6میلیارد دلار بوده است.
اما گزارش‌ها و اخبار متعدد نشان می‌دهد که تهران علی‌رغم اینکه می‌تواند نخستین گزینه برای فعالیت در عرصه اقتصادی عراق باشد، اما از قافله بازسازی عراق عقب مانده است و ترکیه به‌رغم مداخلات جدی‌ای که در عرصه نظامی و حمایت از تروریست‌ها درعراق داشته، اکنون بازسازی عراق را به دست گرفته است.
برای اطلاع از وضعیت تجاری میان ایران و عراق و چشم‌انداز این روابط و همچنین موانعی که بر سر راه تجار و سرمایه‌گذاران داخلی برای حضوری فعال در بازارهای عراق وجود دارد با آقای سید‌حمید حسینی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق به گفت وگو نشسته‌ایم.
**چرا ترکیه در توسعه روابط اقتصادی و بازسازی عراق از ایران پیشتازتر است؟
روابط کشورمان با عراق یک روابط دوستانه است که از دوران تحریم شروع و تا‌کنون ادامه یافته و
فراز و فرود زیادی داشته است، لذا این نگرانی که سهم ما در بازار عراق کاهش می‌یابد، نگرانی درستی نیست و مزیت کالاهای ایرانی و داشتن روابط فرهنگی و مذهبی و سیاسی موجب شده تا عراقی‌ها بیشتر از کالاهای ایرانی خریداری کنند.
اما موضوعات فنی و مهندسی، مبحث متفاوتی است و ترکیه در این عرصه در عراق پیشتاز است. ترکیه پنج‌ونیم میلیارد منابع اختصاص داده، لذا شرکت‌های ترکی در پروژه‌های بازسازی عراق به راحتی ورود می‌کنند و ما برنامه‌ای اینچنینی در بازسازی عراق نداریم.
حتی سال گذشته گفته شد که از صندوق توسعه ملی منابعی برای بازسازی عراق اختصاص یابد، ولی با شرایط فعلی می‌بینیم که صندوق توسعه ملی هم با عراق هماهنگ نیست و بعید است با شرط و شروطی که صندوق گذاشته در این باره به نتیجه‌ای دست یابیم.
لذا ما در مبحث فنی مهندسی و خدمات از ترکیه عقب هستیم و حجم پروژه‌های آن‌ها بیشتر از ما است، ولی در صادارت کالاها ما از آنکارا پیشتازتر هستیم و بازار کالاهای این کشور بیشتر در دست ایرانی‌هاست تا ترکیه.
**چه موضوعی موجب شده تا ترکیه در بازسازی عراق پیشتازتر باشد؟
اگر نگاهی به حجم اقتصادی ترکیه داشته باشیم می‌بینیم که حجم اقتصادی آن‌ها از ما بزرگ‌تر و بیشتر است. حجم صادارت آن‌ها چهار برابر ما در اقتصاد است، ولی سهم ترکیه در صادرات به عراق بیشتر از ما نیست. سهم صادرات ما در بازار عراق برای سال گذشته 14درصد بوده و اکنون به 20درصد رسیده است؛ این در حالی است که سهم ترکیه در صادرات به عراق پنج‌درصد بوده است و در عرصه صادرات کالا به عراق ما از ترکیه جلوتر هستیم.
اما از آنجا که ترکیه به راحتی با شرکت‌های غربی و بین‌المللی ارتباط دارد، بهتر و زودتر می‌تواند در پروژه‌های بازسازی از ما جلوتر باشد.
**یک منبع عراقی دیروز جمعه اعلام کرد که پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در دیدار با نخست‌وزیر عراق خواستار کاهش فعالیت شرکت‌های ایرانی در این کشور شده است، تحلیل شما در این باره چیست؟
شرکت‌های ایرانی رابطه‌ای با دولت عراق ندارند و موضوعات نفت و گاز زیاد به شرکت‌ها ارتباط پیدا نمی‌کند. دولت عراق در بخش‌های تجاری ورود نمی‌کند و بعید می‌دانم که مردم عراق اجازه بدهند که این‌گونه اظهارنظرهای کشورهای غربی و آمریکایی اجرایی شود.
**گفته می‌شود که ایران در عراق شبکه توزیع کالا ندارد و اگر این موضوع دیده شود میزان صادرات از 20میلیارد هم عبور می‌کند، نظرتان در این باره چیست؟
عراق مانند ما شبکه توزیع ندارد که محل توزیعی برای کالا باشد و خیلی از کالاهای ایرانی مانند
سن ایچ یا بیسکویت گرجی برای توزیع کالاهای‌شان مجبور شدند خودشان شبکه توزیعی در این کشور راه بیندازند. این‌گونه فعالیت‌های کالاهای ایرانی در حالی در عراق توسعه می‌یابد که کشوری مانند ترکیه هم شبکه توزیع در عراق ندارد و با ایجاد انبارهایی به فروش کالاهای‌شان می‌پردازند. خوشبختانه صنعت حمل‌و‌نقل عراق متحول شده و با وجود کامیون‌های جدید مشکلی درعرصه توزیع کالا در عراق نداریم.
**بازار عراق چندمین کشور هدف در مقصد صادرات ایران است؟
در‌حال‌حاضر رتبه عراق در صادرات اول است ولی سال گذشته در رتبه سوم صادرات محصولات ما بود. خوشبختانه امسال عراق بازار اول صادراتی ما شده و چین و امارات مقاصد بعدی حجم صادارتی ما هستند.
منبع: روزنامه صبح نو؛ 1397.10.22
گروه اطلاع رسانی**9370**2002
