ناسونالیسم و سوسیالیسم امریکایی _ سید محمد باقر نوربخش*

  • دوشنبه 13 اسفند 1397 ساعت 4:50

اخبار => سایر رسانه ها

'دونالد ترامپ' که بارها خود را یک ناسیونالیسم دانسته در واکنش به اعلام رسمی نامزدی ' برنی سندرز' رقیب انتخاباتی ریاست جمهوری 2020 گفت که ما به رویای آمریکایی معتقد هستیم نه به کابوس سوسیالیستی! آمریکا کشوری سوسیالیستی نخواهد شد.
ناسونالیسم و سوسیالیسم امریکایی _ سید محمد باقر نوربخش*

به گزارش باشگاه در و پنجره و نما

در مقابل برنی سندرز سوسیال دمکرات که دوم اوریل (11 اسفند ) کارزار خود برای انتخابات درون حزبی را رسما آغاز کرد؛ به اعتقاد برخی ناظران، جدی‌ترین و حتی در حال حاضر تنها رقیب دونالد ترامپ در انتخابات 2020 توصیف می‌شود. او در نخستین سخنرانی خود به نظام سرمایه داری تاخت و ترامپ را دروغگو، نژاد پرست ، شهوت ران و بیگانه هراس خواند.
دو نامزد ریاست جمهوری در سخنان خود به نکاتی اشاره کردند که بیانگر دیدگاه سوسیالیستی و ناسیونالیستی آن هم از نوع امریکایی است. ترامپ در 20 ژانویه 2017 ( 1 بهمن 1395) با شعار ' اول آمریکا' وارد کاخ سفید شد و طی دو سال اخیر با حملات شدید به ' گلوبالیست ' که به اعتقاد او سعادت و بهروزی جهان را به امریکا ترجیح می دهند، خود را یک ناسیونالیست دانست در همین راستا از چندین سازمان و پیمان های بین‌المللی خارج شد. در نظر او سیاست چند جانبه گرایی و جهان گرایی بی اهمیت و فاسد است.
ترامپ روز شنبه در گردهمایی سالانه محافظه کاران ( CPAC ) به سوسیالیسم می تازد و می گوید که سوسیالیسم هیچ ربطی به محیط زیست، عدالت و رفاه ندارد.این مدل یادآور قدرت مطلق طبقه حاکمان است. آینده به کسانی که به سوسیالیسم باور دارند، متعلق نیست. آینده متعلق به آن‌هایی است که آزادی را قبول دارند. ایالات متحده هرگز یک کشور سوسیالیستی نخواهد شد.
ناسیونالیسم یا میهن پرستی و یکجانبه گرایی را شاید بتوان از یک منظر، دکترین دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا دانست لذا با هرگونه دیدگاه و سیاست چند جانبه گرایی از جمله سوسیالیسم که به اعتقاد او مرزهای ملی اهمیتی قائل نیستند، مخالف دارد. سخنان روز شنبه ترامپ علیه سوسیالیسم نخستین واکنش در رقابت و مبارزه انتخاباتی با سندرز بشمار می آید او طرح جدید حزب دموکرات‌ آمریکا موسوم به 'قرارداد جدید سبز' را به باد استهزا گرفت و این طرح را 'سوسیالیستی'، عامل ویرانی اقتصاد آمریکا دانست.
قرارداد جدید سبز دموکرات‌ها، مجموعه‌ای از برنامه‌ها و پیشنهادهای اقتصادی است که هدف آنها مقابله با تغییرات اقلیمی و نابرابری اقتصادی در آمریکاست. این قرارداد در ماه فوریه 2019 توسط نمایندگان دمکرات کنگره آمریکا پیشنهاد شد.
پیش از ترامپ، جمهوری‌خواهان دیگری نیز طرح جدید سبز دموکرات‌ها را 'سوسیالیستی' توصیف کرده‌اند. گفته می‌شود حمله جمهوری‌خواهان به قرارداد سبز دموکرات‌ها پس از آن آغاز شد که برخی از نمایندگان جمهوری‌خواه نیز از لزوم چنین طرح‌هایی استقبال کردند.
ایدئولوژی ناسیونالیسم ترامپ متاثر از روشنفکران راست آمریکایی است و می توان گفت که هانتیگتون در کتاب «ما چه کسی هستیم» با حمله به دو اردوگاه چپ و راست راه سومی را پیش‌روی ترامپ قرار داد که این راه همان : آمریکا برای آمریکا. رییس جمهوری امریکا براساس این نظریه است که شعار ' اول امریکا' را سر می دهد و به پیمان های بین المللی و زیست محیطی که شعار سندرزاست ، اهمیتی قائل نمی شود و معتقد است که ایالات متحده آمریکا نه با خطرات پیرامونی متعارف و یا زیست محیطی و گرمایش زمین بلکه با تهدیدات سرزمینی و هویتی و فرهنگی مورد نظرهانتینگتون مواجه است.
سیاست های ضد مهاجرتی، ضد محیط زیستی ، ساخت دیوار در مرز مکزیک که به یک کشمکش بزرگ تبدیل شده ، ایده هویتی آمریکای کبیر ، خروج از پیمان ها همه بیانگر تاثیر نظریات ساموئل هانتینگتون بر ترامپ ناسیونالیسم است هانتینگتون بر مقابله با دشمن داخلی گروه‌های مهاجرلاتینی تبار و رنگین پوست غیر اروپایی تاکید دارد نظریه ای که در سخنان رییس کاخ سفید بارها شنیده شد.
در مقابل سندرز با شعار عدالت در پی تغییرات در ساختارسیاسی و اقتصادی آمریکا است. او مانند سوسیالیست ها از نابرابری سخن می گوید و بین رشد اقتصادی و بهبود وضعیت گروه‌های کم درآمد تفاوت و تمایز قائل است و رشد اقتصادی را برای طبقه کم‌درامد کافی نمی داند و حتی آن را بدون طرح درست برای طبقات فقیر زیانبار می داند.
اندیشه سوسیالیسم در امریکا با شروع قرن بیستم رشد کرد. در انتخابات سال 1912 حزب سوسیالیست آمریکا با شعار «کارگران جهان متحد شوید» در انتخابات شرکت و 'ایوجین دبس ' را برای ریاست جمهوری معرفی کرد. وی توانست تقریبا یک میلیون رای به دست آورد. اما برخلاف نظریه مارکس، انقلاب کمونیستی در سال 1917 در روسیه اتفاق افتاد و این اتفاق اغاز مرگ سوسیالیسم آمریکایی بود و در دو دوره مشهور به «هراس سرخ» به دشمنی‌های علنی تبدیل شد و این دشمنی در دهه 50 با نظریه مک کارتیسم به اوج خود رسید.
آمریکا اگرچه از دیر باز حزب سوسیالیسم داشت اما آمریکایی در بطن و متن بزرگترین کشور سرمایه داری هیچ گاه به سوسیالیسم اقبال نداشتند و رویکرد انان بیشتر برپایه آزادی های فردی و اقتصادی بوده است. با این حال شاید اکنون آنها خواستار عدالت اجتماعی و کنترل حرص و ولع سرمایه داری باشند. نکته ای که در سال های 2015 و 2016 در یکی از نامزدهای حزب دمکرات تبلور یافت و اکنون بار دیگر با اعلام نامزدی سندرز بر سر زبان ها افتاد.
اگر در شعارهای انتخابات ترامپ دیدگاه هانتیگتون را می توان دید ، شاید بتوان رد پای 'آنتونی گیدنز ' را در دیدگاه های سندرز دمکرات چپ گرای نامزد ریاست جمهوری دید.
گیدنزمی گوید که سوسیال- دموکراسی در فراهم کردن شرایط مشارکت وسیع مردم در امور حکومتی، تلاش مستمر برای ادغام اجتماعی افرادی که در شتاب‌های نظام سرمایه‌دارانه عقب می‌افتند، مقید نبودن به فرهنگ سنتی بورژوایی و... از سایر جریان‌های سیاسی شرایط بهتری برای هدایت و اتخاذ راه سوم دارد . در بحث اقتصادی هم راه سوم طرفدار تلفیق مفاهیم اقتصاد بازار آزاد و اقتصاد سوسیالیستی است.
به این معنا که بخشی از اقتصاد بازار آزاد را با مفاهیمی همچون تامین اجتماعی، خدمات آموزشی و بهداشتی، عدالت اقتصادی، برابری فرصت‌ها و کاهش اختلاف میان طبقه پایین و متوسط جامعه‌ (نه کاهش اختلاف بین طبقه پایین و بالا) سنتز می‌کند و معتقد است که در دورانی که چپ و راست نارسایی‌ های ثابت ‌شده‌ای دارند، راه فعلی راه سوم است.
دیدگاه های اقتصادی سنندرز را می توان در همین راستا و در کاهش نابرابری، افزایش سریع نرخ رشد اقتصادی و اشتغال خلاصه کرد او از زمان انتخابات درون حزبی در انتخابات ریاست جمهوری 2016 در رقابت با هیلاری کلینتون تا کنون ایجاد نظام تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی همگانی، آموزش رایگان دانشگاهی، افزایش حداقل دستمزد ، افزایش سرمایه گذاری دولت در زیرساخت‌ها و اعمال نظارت بیشتر بر فعالیت‌های مالی نهادهای مالی را محور برنامه های خود معرفی کرده است.
نامزدچپگرای حزب دمکرات در انتخابات آتی ریاست جمهوری، طی سال های اخیر پس از شکست در رقابت بسیار نزدیک با هیلاری کلینتون بارها در بیان مواضع خود بر توانمند کردن قشر کارگر ، ایجاد فرصت‌های برابر اقتصادی، کاهش انگیزه نهادهای مالی برای فعالیت‌های مخاطره‌آمیز و کاستن از قدرت سیاسی موسسات عظیم اقتصادی و بانک‌ها تاکید کرده است.
سندرز در نخستین سخنرانی کارزار انتخاباتی خود که در برابر منزل پدری‌اش در بروکلین برگزار شد وعده داد تا در صورت رسیدن به قدرت، دولتی مبتنی بر «عدالت اقتصادی، اجتماعی، نژادی و زیست محیطی» بنا کند.
این دیدگاه های سندرز در امریکا هودارانی نیز دارد، جدیدترین نظر سنجی گالوپ نشان می دهد ، آمریکایی‌های جوان به سوسیالیسم با دید مطلوب‌تری نسبت سرمایه‌داری نگاه می‌کنند عموم مردم از ایده‌هایی نظیر 'خدمات درمانی برای همه' (با 59 درصد حمایت عمومی) و تضمین شغل از سوی دولت (46 درصد حمایت) استقبال می‌کنند و این امر باعث شده تا جناح چپ حزب دموکرات قدرت بیشتری پیدا کند.
موسسۀ گالوپ که تغییر رویکرد نسل هزارۀ جدید را از زمان انتخابات 2016 زیر نظر داشته، اعلام کرد که نتایج این نظرسنجی نشان دهندۀ کاهش گرایش آن‌ها به سرمایه‌داری (نه افزایش حمایت از سوسیالیسم) است و در چنین فضایی شعارهای عدالت محور و ضد سرمایه داری سندرز مورد توجه قرار می گیرد.
سندرز در مقابل اظهارات ترامپ علیه سوسیالیسم می گوید که مردم باید خدمات درمانی، بهترین نظام آموزشی و محیط زیست پاکیزه داشته باشند. اگر دمکرات ها می خواهند موفق شوند باید همه مردم اعم از جوانان و از هر رنگی را به پای صندوق های رای بیاورند.
از سوی دیگر سندرز اولین و شاید تنها رهبر سیاسی زنده و فعال سفیدپوست آمریکا است که در سال های دهه 60 میلادی در کنار افرادی چون مارتین لوترکینگ در اعتراضات علیه تبعیض نژادی سیاهان شرکت کرده است. به همین دلیل او محبوبترین کاندیدا در میان سیاه پوستان آمریکایی خواهد بود. این در حالی است که در سه سال اخیر و از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ حملات نژادپرستانه به خصوص علیه سیاه پوستان بطرز بی سابقه ای افزایش یافته است.
سندرز که خود از خانواده ای یهودی می آید بارها در ماه های اخیر علیه سیاست های ضدمهاجرتی دونالد ترامپ و ساخت دیوار با مکزیک ایستاده است. به این دلیل سندرز در بین لاتینی تبارهای آمریکا محبوبیت دارد وی هم چنین از روز گذشته ریاست ستاد انتخاباتی خود را به یک مسلمان سپرده است.
کاندیدای 77 ساله حزب دموکرات باید برای رویارویی با دونالد ترامپ در انتخابات سال 2020 با بیش از 10 نامزد حزب دموکرات از جمله سناتور الیزابت وارن (ایالت ماساچوست) رقابت کند و در صورت پیروزی بر رقبا وارد کارزار اصلی شود کارزاری که شاید بسیاری از کشورهای دنیا بویژه اروپایی ها اروزی پیروزی او داشته باشند.
در عرصه سیاست هیچ چیز قابل پیش بینی و قطعی نیست اما بی تردید این سخن ترامپ که امریکا سوسیالیست نخواهد شد، به واقعیت تاریخی امریکا بیشتر نزدیک است اما با این حال پرسش این است که در انتخابات آینده آیا دیدگاه سندرز سوسیالیستی پیروز خواهد شد یا دیدگاه ناسیونالیستی ترامپ ؟
کارشناس امور بین الملل


تعداد بازدید : 302

ارسال نظر

ارسال